Wartość skarbu nie
zawsze należy mierzyć wielkością. Czasami coś małego, prawie
niewidocznego, posiada wartość większą od czegoś ogromnego i
monumentalnego. Takim małym skarbem, ale o wielkiej wartości, jest
dla meksykańskiej kultury najmniejszy, migrujący ptak na świecie,
koliber. Już w antycznej kulturze rdzennych Indian odgrywał ważną,
symboliczną rolę, można powiedzieć nawet, że miała ona wymiar
duchowy.
Kolibry to ptaki latające bezszelestnie, a ich metaliczne skrzydełka odbijają promienie słońca. W Meksyku istnieje aż pięćdziesiąt gatunków kolibrów. Są spotykane jedynie w obydwu Amerykach. Jest to ptak zadziwiający, co zapewne sprawiło, że stał się bohaterem mitologii meksykańskiej. Dziennie koliber potrafi odwiedzić ok. tysiąca kwiatów. Kolibry widzą każdy kolor, jaki widzą ludzie, a nawet więcej, gdyż ich oczy potrafią przetwarzać światło ultrafioletowe. Mogą unosić się w jednym miejscu, latać do przodu i do tyłu. W zależności od gatunku koliber może machać skrzydłami z szybkością 50 razy (a nawet 200!) na sekundę, dzięki czemu potrafi latać z prędkością większą niż 54 km/h. To tylko niektóre z ciekawostek z życia tych ptaków, a jest ich wiele więcej.
Majowie nazywali kolibra x ts’unu’um; tsut’u en hñä-hñü; w języku náhuatl natomiast huitzilin. W kosmogonii plemion prekolumbijskich ważną rolę odgrywał srogi bóg bitew zwany Huitzilopochtli, który narodził się z Coatliche, tuż przed jej zabójstwem przez dwóch synów. Imię Huitzilopochtli składa się z dwóch wyrazów: huitzilin, co oznacza „cenny cierń; kolec” oraz opochtli, co można przetłumaczyć jako „lewy; z południa”. Stąd imię bożka możemy przetłumaczyć jako „Koliber Południa” albo „Lewy Koliber”. Dlaczego te niepozorne ptaki dawnym Indianom kojarzyły się z bożkiem bitew? Powodem jest fakt, iż poprzez życiodajną dla nich potrzebę spijania nektaru z wielu kwiatów, muszą o nie walczyć; toczyć ze sobą wiele bitew. Trzeba też zauważyć, że nie są to stworzenia słabe, gdyż pomimo małych rozmiarów, w stosunku do niego mają niezwykle silną muskulaturę, największą spośród wszystkich zwierząt na ziemi.
Koliber to nie tylko mitologiczny symbol prowadzonych bitew, ale także i miłości. Swoją drogą, ona także zakłada w sobie walkę, a nawet wojnę: z sobą samym, otoczeniem, wojnę o rozbudzenie miłości w wybranej osobie. Niestety, fakt ten nie sprzyja życiu kolibrów. Do dziś dnia w obiegu są spreparowane, zabalsamowane kolibry, magicznie umieszczane w pobliżu tych, których chce się rozkochać. Mają one ponoć właściwości wzbudzania uczucia i to niezależnie od wieku, stanu społecznego czy płci. Maleńkie, ususzone kolibry można zobaczyć chociażby na popularnym targu (mercado) Sonora w stolicy. Smutny widok niewinnych martwych ptaków nie ma dla mnie osobiście nic wspólnego z miłością.
Mitologia majańska nadaje wielkiego znaczenia kolibrom, nadając im ważna znaczenie dla międzyludzkich kontaktów. Według wierzeń Majów każde drzewo, każdy kamień i każde stworzenie od momentu swojego istnienia mają przypisane swoje zadanie. Bogowie myśleli, komu powierzyć bardzo ważne zadanie: przenosić pragnienia i myśli z jednego miejsca w inne, także pomiędzy wszystkimi i każdym z osobna spośród stworzonych bytów. Dlatego postanowili stworzyć nową istotę. W tym celu wzięli kawałek kamienia (cennego jadelitu) i uformowali z niego malutką strzałę. Dmuchnęli na nią i tak ofiarowali jej życie: przyjęło ono postać maleńkiego ptaka, szybkiego jak zielona błyskawica. Tak pojawiły się wśród ludzi kolibry. Dodatkowo ludzie dostali przykaz, że kto by odważył się schwytać kolibra, zostanie za to ukarany.
Pamiętaj więc, że kiedy zbliży się do ciebie koliber, ktoś myśli o tobie życzliwie i z miłością. Niestety, dotyczy to tylko tych, którzy przebywają na kontynencie amerykańskim. Niemniej, i bez kolibrów dobrze jest myśleć często o kimś bliskim. Możliwe, że odbierze ten duchowy przekaz i sprawi mu wiele radości, albo chociaż wywoła uśmiech na twarzy.
